อุปกรณ์ช่วยยกในงานเครนและรอกที่ใช้ยกของแบ่งออกเป็น 2 ประเภท

• อุปกรณ์แบบมาตรฐาน (Standard Lifting Equipment)
• อุปกรณ์ที่สร้างขึ้นตามความเหมาะสมใช้งาน (Non-Standard Lifting Equipment)

1. อุปกรณ์ช่วยยกแบบมาตรฐาน (Standard Lifting Equipment)

        อุปกรณ์ช่วยยกแบบมาตรฐาน คือ อุปกรณ์ช่วยยกที่มีกระบวนการสร้างขึ้นตามข้อกำหนดของมาตรฐานสากล ซึ่งผู้ผลิตจะเลือกใช้มาตรฐานใดที่โลกยอมรับก็ได้ ตัวอย่างอุปกรณ์ช่วยยกแบบมาตรฐาน เช่น

• ลวดสลิง (Steel Wire Rope)
• สลิงเส้นใยสังเคราะห์ หรือ สายพานยกของ (Polyester Sling)
• ชุดสลิงยก (Wire Rope Slings)
• โซ่เหล็ก (Steel Chain)
• ชุดโซ่ยก (Lifting Chain Slings)
• ตะขอยก (Hooks)
• สเก็น (Shackle) แบบตัวดี และ แบบโอเมก้า D shackle, Anchor shackle
• มาสเตอร์ลิงค์ (Master Link)
• เครื่องเหล็กอื่นๆ (Rigging Hardware)

2. อุปกรณ์ที่สร้างขึ้นตามความเหมาะสมใช้งาน

        ด้วยอุปกรณ์ช่วยยกแบบมาตรฐานอาจมีข้อจำกัด ไม่ได้เหมาะสมหรือไม่ได้สะดวกกับการใช้ยึดเกาะสำหรับทุกชิ้นงาน การทำงานด้านอุตสาหการจำเป็นต้องพิจารณาถึงประสิทธิภาพการใช้งานร่วมด้วย ตัวอย่างข้อจำกัดของอุปกรณ์ช่วยยกแบบมาตรฐาน

• ไม่เหมาะยึดเกาะกับบางชิ้นงาน
• ส่งผลให้บางลักษณะงาน ขั้นตอนมากเกิดความล่าช้า เกิดการรอคอย (delay or idle time) ในกระบวนการทำงาน
• ใช้คนทำงานมากเกินความจำเป็น
• มีภาวะเสี่ยงกับผู้ยึดเกาะวัสดุที่ต้องเข้าไปทำงานในพื้นที่จัดเก็บวัสดุ
• เหตุผลอื่นๆ ในการกำกับดูแลด้านความปลอดภัย ฯลฯ

ดังนั้นอุปกรณ์ช่วยยกจึงถูกพัฒนาขึ้น เพื่อแก้ปัญหาต่างๆเหล่านี้

3. อุปกรณ์ช่วยยกที่ถูกต้องและพร้อมใช้งาน

        อุปกรณ์ช่วยยกที่ถูกต้องตามหลักวิศวกรรมความปลอดภัย ถูกต้องตามกฎหมายและถูกต้องตามหลักปฏิบัติสากลและมีความพร้อมใช้งาน ต้องประกอบด้วย 3 เงื่อนไข

• นำเข้ามาใช้ในสถานประกอบกิจการตามหลักเกณฑ์พร้อมใบรับรอง Certificate
• ผ่านการตรวจสภาพตามระยะเวลา (Inspection Interval)
• ผ่านการตรวจสภาพก่อนใช้งานประจำวันโดยผู้ใช้ (Daily Inspection)

เพื่อให้เข้าใจรายละเอียดเกี่ยวกับอุปกรณ์มากขึ้น หลังจากนี้จะขยายความ ๒ ส่วนเพิ่มเติมคือ การตรวจสภาพตามระยะเวลา (inspection interval) และวิธีตรวจสภาพก่อนใช้งานประจำวันโดยผู้ใช้ (daily inspection)

3.1 การตรวจสภาพอุปกรณ์ช่วยยกตามระยะเวลา (Inspection Interval)

        กฎหมายและมาตรฐานสากล ไม่พบว่าเอกสารฉบับใดระบุความถี่ในการตรวจสภาพอุปกรณ์ช่วยยกชัดเจน จึงพบแต่เพียงองค์กรเครือข่ายธุรกิจขนาดใหญ่ที่มีสายวิชาการประจำองค์กร จัดทำขึ้นซึ่งข้อมูลเหล่านั้นมาจากการศึกษา เก็บข้อมูลและจัดทำเป็นเอกสาร lifting Equipment, The Code of Practice เท่านั้น โดยภาพรวมของการตรวจสภาพอุปกรณ์ช่วยยกตามระยะเวลา จึงให้ขึ้นอยู่กับหน่วยงานเป็นผู้กำหนด ทั้งนี้ให้พิจารณาจากความถี่ในการใช้งานเป็นเกณฑ์

ตัวอย่างเอกสารจากภาคอุตสาหกรรมในออสเตรเลีย

3.2 การตรวจสภาพอุปกรณ์ช่วยยกก่อนใช้งานประจำวัน (Daily Inspection)

        เพื่อต้องการให้อุปกรณ์ช่วยยกถูกตรวจสภาพด้วยตาเปล่า (Visual Check or Visual Inspection) ก่อนใช้งานประจำวันโดยผู้ใช้

Reference :

Sangtakieng, 2020. lifting equipment operations-introduction & general knowledge. [online] Available at: <http://www.sangtakieng.com/LiftingEqipmetOperation1.html> [Accessed 1 August 2020]